Για το νέο σύστημα εισαγωγής στα Πανεπιστήμια από το 2021

Ανακοίνωση του Τομέα Παιδείας του ΕΠΑΜ

Η αντίστροφη μέτρηση για τους υποψήφιους των φετινών εξετάσεων εισαγωγής στα Πανεπιστήμια έχει αρχίσει. Η κυβέρνηση, εργαλειοποιώντας το θέμα του κορωνοϊού και στην Παιδεία, προωθεί την εφαρμογή του πρόσφατου Νόμου 4777 21/2/2021 αρ. φύλλου 25.

Αγνοεί επιδεικτικά τις δυσκολίες που έχουν προκαλέσει τα μέτρα αντιμετώπισης της λεγόμενης πανδημίας (εν πολλοίς αλλοπρόσαλλα, που η ίδια επέβαλε) στους υποψήφιους, ήδη από τη Β’ Λυκείου που άρχισε το “ακορντεόν” με τις καραντίνες, την αναποτελεσματικότητα της τηλεκπαίδευσης και επιβάλλει νέους κόφτες. Αφού έβαλε μέσα στα Πανεπιστήμια την Αστυνομία, τώρα θέλει να βγάλει από αυτά σημαντικό μέρος των σπουδαστών τους. Από την άλλη μεριά αγνοεί τα συσσωρευμένα προβλήματα όλων των βαθμίδων της Παιδείας.

Τα τελευταία χρόνια, με πρόσχημα την δήθεν αναβάθμιση της Παιδείας, έχουν γίνει διάφορες προσπάθειες περιορισμού των θέσεων στις σχολές, όπως με τον τυπικό τρόπο αυξομείωσης της βάσης εισαγωγής, που τώρα ανέβηκε στον πήχη του 10. Το 2005, το Υπουργείο Παιδείας (Μαριέττα Γιαννάκου) επιβάλλει την βάση του 10, με το επιχείρημα ότι έτσι το Λύκειο θα παίξει το ρόλο του ως σχολείο γενικής μόρφωσης και θα περιορίσει το φροντιστήριο, αλλά η πράξη έδειξε το αντίθετο. Μέσα σε τέσσερα χρόνια (2005-6 έως 2008-9) εφαρμογής της, έμειναν ακάλυπτες χιλιάδες θέσεις σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, αυξήθηκε ο ψυχοφθόρος ανταγωνισμός μεταξύ των υποψηφίων. Αύξησε όμως έτσι την πελατεία των τότε Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών και Κολεγίων, αφήνοντας εκτός τους κοινωνικο-οικονομικά αδύναμους, και ενισχύθηκαν τα bonus της ιδιωτικής εκπαίδευσης, η οποία στην προετοιμασία των υποψηφίων φοιτητών υποκατέστησε τον ρόλο ακόμη και της τυπικής δημόσιας εκπαίδευσης.

Όσον αφορά στις εισαγωγικές εξετάσεις έχει επιβάλει αρκετές «καινοτομίες» και στο πριν και στο μετά, εις βάρος πάντοτε των οικονομικά και κοινωνικά ασθενέστερων.

Πριν τις εισαγωγικές εξετάσεις, αφενός με την υποτυπώδη διδασκαλία μέσω τηλεκπαίδευσης (βλ.Τοποθέτηση του Τομέα Παιδείας του ΕΠΑΜ για την τηλεκπαίδευση), που τείνει πλέον να μονιμοποιηθεί, και αφετέρου με την αυστηροποίηση των εσωτερικών εξετάσεων, ειδικά στο Λύκειο και με την Τράπεζα θεμάτων, επιδιώκει τη μείωση του μαθητικού πληθυσμού και τη στροφή προς μια μορφή τεχνικής εκπαίδευσης. Στόχος, λιγότεροι μαθητές να φθάνουν μέχρι τις εισαγωγικές.

Μετά τις εισαγωγικές εξετάσεις περιορίζεται, λόγω οικονομικών ή άλλων προβλημάτων, η δυνατότητα επέκτασης της διάρκειας σπουδών, με μέγιστο το ν+2 ή ν+3 χρόνια, και δεν φαίνεται να είναι μακριά η επιβολή διδάκτρων με τη νεοφιλελεύθερη τακτική του καθεστώτος.

Τώρα η κυβέρνηση επιβάλλει και Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ). Αυτή προκύπτει από το μέσο όρο βαθμολογίας στα τέσσερα εξεταζόμενα μαθήματα του αντίστοιχου πεδίου σχολών πολλαπλασιασμένου με ένα συντελεστή, ο οποίος για φέτος κυμαίνεται μεταξύ 0,8 και 1,2, και καθορίζεται από τα Πανεπιστήμια.

Ουσιαστικά, όμως, η καινοτομία της ΕΒΕ αποτελεί έναν πιο λογικοφανή κόφτη που προστατεύει την κυβέρνηση από το να εκτεθεί, ίσως, με τη ωμή μείωση των σπουδαστών στα Πανεπιστήμια. Λέμε «λογικοφανής κόφτης» διότι είναι μια σχετική βάση: αν οι υποψήφιοι γράψουν κατά μέσο όρο καλά,  η ΕΒΕ είναι υψηλή, αλλιώς είναι χαμηλή. Στην περίπτωση που ο υποψήφιος δεν καλύψει αυτή τη βάση, μπορεί  να δηλώσει μόνο το 10% των σχολών του πεδίου, που σημαίνει ότι δεν έχει δικαίωμα να υποβάλει μηχανογραφικό δελτίο με όλες τις επιλογές των σχολών που επιθυμεί. Αν σε αυτή τη φάση δεν επιτύχει σε καμία σχολή, μπορεί να υποβάλει νέο μηχανογραφικό δελτίο, έχοντας πάντοτε καλύψει την αντίστοιχη ΕΒΕ, διεκδικώντας όμως σχολές με κενές θέσεις από την πρώτη φάση του μηχανογραφικού, και ό,τι τύχει

Τα όρια του συντελεστή θα καθορίζονται κάθε χρόνο από την κυβέρνηση, ανάλογα με τις επιδιώξεις της. Συνεπώς δεν μπορεί να αποκλειστεί η επιβολή στο μέλλον μεγαλύτερου συντελεστή ΕΒΕ από το καθεστώς, που θα μετατραπεί σε ρυθμιστή των ονείρων των νέων μας. Συνεπώς, απ’ ότι φαίνεται, το νέο μέτρο δεν έχει τίποτα να κάνει με την αναβάθμιση της ποιότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά αποσκοπεί:
α) είτε στο κλείσιμο πανεπιστημιακών σχολών με λίγες κατειλημμένες θέσεις, ασχέτως από την ποιοτική τους αξιολόγηση στην παγκόσμια κατάταξη πανεπιστημίων,
β) είτε, στο πλαίσιο της υβριδικής ιδιωτικοποίησης, στην κάλυψη των κενών θέσεων με σπουδαστές, εσωτερικού ή εξωτερικού, επί διδάκτρων,
γ) ή ακόμα και στην παραχώρηση πανεπιστημιακών δομών στον ιδιωτικό τομέα.
Το πιθανότερο, ωστόσο, φαίνεται να είναι  ο συνδυασμός και των τριών παραπάνω περιπτώσεων.

Είναι γνωστό ότι το εκπαιδευτικό σύστημα υπηρετεί τους στόχους-συμφέροντα του οικονομικού-πολιτικού συστήματος που το διαμορφώνει και το σύστημα έχει αποδείξει με πολλούς τρόπους ότι επιδιώκει την επιβολή του επί του λαού. Είναι λοιπόν απολύτως κατανοητό, γιατί ο κορμός του συστήματος των εισαγωγικών εξετάσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν εξυπηρετεί τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας, αλλά τις απαιτήσεις των Αγορών. Οι Αγορές, για την αύξηση των κερδών τους, στηρίζονται στον αθέμιτο ανταγωνισμό, την μονομέρεια που εκφράζεται ως υψηλού επιπέδου ειδίκευση και την μετα-ανθρωποποίηση του εκπαιδευτικού συστήματος. Έτσι συνθλίβουν την νεολαία μας και το μέλλον της στο βωμό της υλιστικής και αδηφάγας ανάγκης της εμπορευματοποίησης των πάντων.

Η Ανώτατη Παιδεία, ως κορωνίδα όλου του εκπαιδευτικού συστήματος, είναι άμεσα εξαρτώμενη τόσο από την ποιότητα των κατώτερων εκπαιδευτικών βαθμίδων, όσο και από τους στόχους του συστήματος. Στην Κατοχική Ελλάδα του σήμερα το σαθρό εκπαιδευτικό σύστημα τελεί σε συντονισμένη κατάρρευση και η Παιδεία έχει χάσει κάθε ουσιαστικό νόημα.

Η Παιδεία, όμως, θα έπρεπε να είναι το μέσον διαμόρφωσης Ανθρώπων, και βασική προτεραιότητα μιας υγιούς κοινωνίας θα έπρεπε να είναι το μέλλον της, δηλαδή οι νέοι και οι πραγματικές τους ανάγκες, και όχι οι Αγορές της Παγκοσμιοποίησης και οι απαιτήσεις τους.

Σκοπός της Παιδείας σε ένα κράτος που επιζητεί, όχι την διατήρηση της κυρίαρχης ισχύος και την ευμάρεια μιας μειοψηφίας, αλλά την καθόλα ανάπτυξη, είναι η ολόπλευρη ολοκλήρωση του κάθε προσώπου διά της μόρφωσής του, ώστε τα πρόσωπα πλέον, που απαρτίζουν την δεδομένη κοινωνία, το κράτος, να συνεισφέρουν το κάλλιστο στη δομή, οργάνωση, διοίκηση και λειτουργία του. Έτσι δημιουργείται η Πολιτεία, το κράτος της Δικαιοσύνης, Ευνομίας, Ισονομίας, Ευπορίας, Ευπραγίας. Και εδώ η αλήθεια είναι Καθολική, ίδια για όλους καθώς αυτή δεν είναι παρά η πλήρης αυτοσυνειδησία της ύπαρξης, χωρίς σκιές, χωρίς παρωπίδες, χωρίς πλεκτάνες, χωρίς ατομικά συμφέροντα, η υπαρκτική ολότητα ανθρώπου και κόσμου. Οι πολίτες ευπραγούν, η Πολιτεία ευπραγεί. Όλοι μετέχουν ενεργά, δεν υπάρχουν μεμονωμένες ομάδες, ούτε ανταγωνισμοί. Το τελευταίο θα οδηγούσε στον αφανισμό. Αυτός θα πρέπει να είναι ο στόχος μας!

Παιδιά, γονείς, δάσκαλοι, καθηγητές, πολίτες, στα πλαίσια μιας ευρύτερης Δημοκρατικής Συμμαχίας, είναι στο χέρι μας να ανατρέψουμε αυτό το καθεστώς κατοχής και υποτέλειας και να κτίσουμε μια ουσιαστική Παιδεία που να ταιριάζει σε μια χώρα Ελεύθερη και Κυρίαρχη, στην Ελλάδα.

Αθήνα, 19 Απριλίου 2021
Ο Τομέας Παιδείας του ΕΠΑΜ